Dawny Pałac Karschów i Wickenhagenów znajduje się obecnie na pl. Konstytucji 3 Maja 5. To prawdziwa perełka w centrum Radomia. Dawny Pałac został wzniesiony w latach 1881-1882 przez dwie bogate, radomskie rodziny Karschów i Wickenhagenów. Jest monumentalnym, trzykondygnacyjnym budynkiem z iglicami na dachu i fasadzie o cechach eklektycznych. Zbudowany na planie wydłużonego prostokąta. Jego pałacowy charakter podkreślają bogate dekoracje frontonu: ryzality, symboliczne figury, obramowania okienne, ozdobna klatka schodowa oraz piękne sztukaterie wnętrz. Nieznany jest jego projektant, wiadomo jedynie, że pracami budowlanymi kierował radomski architekt Rudolf Meyer. Parter domu pełnił funkcje handlowo-usługowe. Do 1894 r. mieścił się w nim Sąd Okręgowy, potem bogato zaopatrzona Apteka Łagodzińskich oraz cukiernia i kawiarnia Bolesława Przybytniewskiego.
ARCHIWUM
ANDRZEJ MICHALIK
Dom Jana Niepomucena Kierzkowskiego, radomskiego kupca, znajduje się przy ul. Żeromskiego 36. Został wzniesiony w latach 1827-1928 według projektu Stefana Balińskiego. Jest klasycystyczną budowlą jednopiętrową, mającą od frontu cztery kolumny. Z boku usytuowana jest brama z wieżą, przez którą wjeżdżano na dziedziniec. Szczyt domu zdobi tympanon z płaskorzeźbą, herbem i monogramem rodziny Kierzkowskich. Pełnił nie tylko funkcje mieszkalne, w latach 30. XIX w. mieścił się w nim Trybunał Cywilny oraz skład akt dawnych, a na parterze do 1892 r. kasyno oficerskie. Po 1918 r. miała w nim siedzibę czytelnia, a po II wojnie światowej Państwowa Szkoła Muzyczna. Obecnie pełni funkcje mieszkalno-handlowe.
Dawny Dom Podworskich, znajduje się przy ul. Żeromskiego, tuż obok fontann. Został wybudowany w latach 1866-1867 według projektu budowniczego gubernialnego przez architekta Antoniego Kacpra Wąsowskiego dla Andrzeja i Teofili Podworskich, którzy od 1858 r. byli właścicielami apteki "Pod Białym Orłem". Dom jest budowlą neorenesansową o harmonijnych proporcjach i widowiskowych zdobieniach. Cechą charakterystyczną są cztery rzeźby popiersi starożytnych postaci umieszczone w konsolach na elewacji zachodniej. Od początku XX w. kamienica była nazywana "Narodówką". Encyklopedia Radomia podaje, że być może od tego, że właściciel był patriotycznie zaangażowany i represjonowany za to przez władze rosyjskie. W 1902 r. architekt August Załuski wykonał plan budynków gospodarczych umiejscowionych w podwórzu kamienicy.
Dom Staniszewskich, obecnie znajdujący się na placu Konstytucji 3 Maja, został zbudowany w 1876 r. według projektu budowniczego Stanisława Jaroszewskiego. Jest to murowany budynek mieszkalny, jednopiętrowy, dwutraktowy, o siedmiu osiach, z sienią przejazdową pośrodku. W dekoracji fasady podkreślone są głównie linie poziome. Jest typem kamienicy mieszczańskiej o wyraźnych wpływach architektury Henryka Marconiego. Mieściły się w niej kiedyś m.in. Kasa Pogrzebowa, niemiecka księgarnia w czasie okupacji. Obecnie pełni funkcje usługowe.
Dawny Dom Balińskich i Hemplów, znajdujący się przy ul. Żeromskiego 46, został wzniesiony w latach 1833-1837. Został zaprojektowany przez Stefana Balińskiego. Budynek główny (początkowo parterowy) wyraźnie odsunięty jest od ulicy i zamknięty ceglastym murem. Od frontu, po bokach postawiono dwie oficyny. W głębi znajdowały się stajnie i ogród. Był jedną z pierwszych w mieście reprezentacyjnych, klasycystycznych rezydencji o charakterze pałacowym. Pod koniec XIX w. nabył ją Józef Hempel. Mieściły się w niej różne instytucje, firmy oraz mieszkania prywatne, m.in. Drukarnia Sejmiku Powiatowego, Biblioteka Publiczna Sejmiku, redakcje wielu pism, a od 1925 r. Szkoła Muzyczna im. F. Chopina. Po II wojnie obiekt był wykorzystywany głównie do celów poligraficznych. Obecnie pełni funkcje mieszkalno-usługowe.
Dom Kulczyckiego, czyli obecnie siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej, przy ul. Piłsudskiego 12, został wzniesiony w 1892 r. Jest parterowym budynkiem o charakterze willowym, usytuowany w pewnym oddaleniu od ulicy. Jednoznacznie wyróżnia go portyk z czterema kolumnami wraz z głowicami, na których wspiera się taras. Nad głównymi drzwiami jest monogram właściciela domu i data budowy. Wkrótce po powstaniu domu została dobudowana część mieszkalna, jednopiętrowa o analogicznej elewacji. W 1896 r. kupił go Bank Handlowy S.A. w Łodzi i po jego adaptacji i rozbudowie, otworzył swój oddział. Później swoje siedziby miały tu m.in.: prywatna szkoła, Kasa Chorych, redakcja "Ziemi Radomskiej" i biura ubezpieczeń społecznych. W 1945 r. obiekt został przejęty przez Skarb Państwa i po jego adaptacji przekazany Muzeum Miejskiemu.
Dom Glogierów, znajdujący się obecnie przy ul. Sienkiewicza 12, został wzniesiony w 1914 r. według projektu Józefa Dziekońskiego dla rodziny senatora Macieja Glogiera. To obiekt dwupiętrowy, z wysokim dachem. Składa się z dwutraktowego budynku frontowego i dwóch jednotraktowych skrzydeł bocznych. Na każdym z pięter są dwa samodzielne mieszkania. Fasada budynku jest bogata i zróżnicowana, bramę ma umieszczoną nieco z boku. Szczególną uwagę przykuwa staranny dobór materiałów - kolumny, balustrady i portal z piaskowca. Od 1945 r. mieściły się w nim m.in.: Wolna Szkoła Rysunku, Malarstwa i Rzeźby Wacława Dobrowolskiego (1945-1949) czy Państwowa Szkoła Plastyczna im. Jacka Malczewskiego. (1981-1995). Obecnie obiekt w części służy celom mieszkalnym.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze