XVI Festiwal Wielkanocny im. Ludwiga van Beethovena znów zawita do Radomia. W niedzielę w sali koncertowej Zespołu Szkół Muzycznych zagrają razem Orkiestra Akademii Beethovenowskiej oraz Radomska Orkiestra Kameralna. Muzyków poprowadzi Maciej Żółtowski
- Bardzo rzadko zdarza się, by dwa równoprawne zespoły stawały do muzycznego pojedynku. W tym zderzeniu nie chodzi jednak o konfrontację, lecz o jak najwierniejsze oddanie idei, która stoi za dwoma arcydziełami muzyki XX w.: Koncertu podwójnego Bohuslava Martinů i ?Muzyki na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę? Béli Bartóka - mówi Agnieszka Grabowska z ROK. - W utworach tych zderzenie dwóch orkiestr daje okazję do rozwinięcia dwóch fundamentalnych myśli muzycznych będących także podstawą całego humanizmu: dysonansu i konsonansu, przeciwstawienia i zgodności. Motywem przewodnim tego programu, jak i całej 16. edycji Festiwalu Wielkanocnego, jest "Wojna i pokój" - dodaje.
W niedzielę w ZSM usłyszymy m.in. Koncert podwójny na dwie orkiestry smyczkowe, fortepian i kotły autorstwa Bohuslava Martinů. Jak doszło do powstania kompozycji?
Późnym latem 1938 r. kompozytor przyjął zaproszenie dyrygenta Paula Sachera, oddanego promotora współczesnych kompozytorów, do odwiedzenia Szwajcarii i napisania utworu dla jego Bazylejskiej Orkiestry Kameralnej. Podczas pobytu twórca śledził z narastającym przerażeniem wiadomości o hitlerowskim żądaniu przejęcia kontroli nad Sudetami, granicznej prowincji, gdzie skoncentrowane były siły obronne Czechosłowacji, oraz ostatecznej na to zgodzie Francji i Wielkiej Brytanii. Muzyk rozumiał, że los jego ojczyzny został przypieczętowany i rzeczywiście z początkiem następnego roku Niemcy zaatakowały i zajęły kraj. Rozgrywająca się tragedia utraty Sudetów wywarła nieuchronny wpływ na utwór pisany w tym czasie przez Martinů, czyli Koncert na dwie orkiestry smyczkowe z udziałem kotłów i fortepianu. ?Kiedy patrzę na mój Koncert podwójny - stwierdził kompozytor parę lat później - mam wrażenie, że atmosfera tragicznych wydarzeń, które tak dobrze pamiętamy, odcisnęła piętno na stronach partytury, i że tak jakbym przewidział coś z przyszłej pożogi, która ogarnęła mój kraj."
Potwierdzając to stwierdzenie, muzyka Koncertu podwójnego jest na przemian przerażająca i zamyślona (w pierwszej z trzech części kompozycji), smutna (wolna część druga rozpięta między rozpaczliwym krzykiem protestu a mrocznym trenem) oraz gwałtowna (ożywiony finał, którego chaotyczne linie melodyczne na tle wirujących brzmień smyczków tworzą muzyczny ekwiwalent rozszarpanej bólem "Guerniki" Picassa). Skomponowany na cały rok przed tym, jak napaść Hitlera na Polskę wznieciła światową wojnę, koncert Martinů wydaje się niezwykle dokładną przepowiednią nadchodzącej katastrofy.
Muzycy Orkiestry Akademii Beethovenowskiej oraz ROK zagrają także dwie kompozycje Béli Bartóka: "Divertimento na orkiestrę smyczkową" oraz "Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę". Na twórczości kompozytora duży wpływ odcisnęły dwie wojny światowe, rewolucja węgierska w 1919 r. i następująca po niej wojna rumuńsko-węgierska.
- W czasie krótkiego, bo 20-letniego, okresu pokoju kompozytor stał się jednym z największych twórców XX w. Węgry zawdzięczają jemu i Kodalyowi ocalenie swojej ludowej tradycji muzycznej, choć po przejęciu władzy przez nazistów obydwu kompozytorów oskarżono o "niedostatek nacjonalizmu" - opowiada Grabowska. - Rosnący terror nazistowski, wojujący nacjonalizm i antysemityzm, którego Bartók szczególnie nienawidził, zmusiły największego z twórców muzycznych, którego Węgry kiedykolwiek miały, do emigracji. Jakże smutny był ostatni recital muzyka w Budapeszcie, prawie całkowicie zbojkotowany przez publiczność - dodaje.
Przedsięwzięcie zostało zorganizowane we współpracy ze Stowarzyszeniem im. Ludwiga van Beethovena.
Koncert w niedzielę o godz. 18 w Zespole Szkół Muzycznych. Bilety po 40 zł (normalny) i 30 zł (ulgowy) do kupienia w kasie biletowej ROK oraz bezpośrednio przed imprezą.
Wszystkie komentarze