Trudna przeprawa ultramaratończyków na Kanarach [ZDJĘCIA]

Gran Canaria kojarzy się raczej z wakacyjnym odpoczynkiem i błogim lenistwem. Od 6 do 8 marca była tymczasem areną zaciętej rywalizacji sportowej ultramaratończyków z całego świata. Transgrancanaria to jedna z najbardziej prestiżowych imprez ultra na świecie, organizowana jest pod banderą The North Face. Pod koniec lutego na aklimatyzację zjeżdżają na tę wyspę kanaryjską ultrasi, by w morderczym biegu pokonać ją całą z północy na południe. Najwyższy punkt na trasie, Pico de las Nieves, ma 1938 m n.p.m. Na pokonanie ultramaratonu zawodnicy mają 30 godzin.

Bezapelacyjnym zwycięzcą Transgrancanarii był w tym roku Litwin mieszkający w Polsce Gediminas Grinius. Grinius pokonał 125 km w 14 godzin, 23 minuty i 37 sekund, zyskując prawie siedmiominutową przewagę nad drugim zawodnikiem - Norwegiem Dirikiem Hermansenem. Litwin poprawił o cztery minuty zeszłoroczny wynik Ryana Sandesa - jednego z lepszych ultrasów na świecie, zawodnika pochodzącego z Republiki Południowej Afryki. Trasę TGC ukończyło w sumie 11 Polaków, w tym jedna kobieta. Do mety dobiegło łącznie 349 osób.

Wśród szczęśliwców i twardzieli, którzy dotrwali do końca, jest dwóch radomian, zaprawionych już w biegowych bojach - Grzegorz Baćmaga i Grzegorz Lasota. Ci dwaj pod koniec sierpnia 2014 r. przebiegli też inny, prestiżowy i morderczy maraton - Ultra Trail du Mont Blanc. UTMB to jeden z najtrudniejszych ultramaratonów na świecie. Zawodnicy mają do pokonania 168 km przy przewyższeniach 9,6 tys. m. Wtedy radomianie zmierzyli się z przerażającymi przepaściami, omamami, zanikami pamięci i ulewnym, zimnym deszczem. Biegli przez 42 godziny, bez snu. Wtedy jeszcze nie wiedzieli, że może być trudniej.

- Transgrancanaria to najtrudniejszy bieg, z jakim się do tej pory zmierzyliśmy. Było najwięcej przewyższeń, do 8,7 tys. m. Oficjalnie bieg miał odbyć się na dystansie 123 km, później organizator podał, że jest dołożonych ok. 2 km, a w rzeczywistości było 130 km. To są Hiszpanie, oni luźno podchodzą do życia, a że wyszło 7 km więcej - no cóż... - wspomina Lasota.

- 7 km to jednak dość duża różnica, szczególnie dla osób, które biegną z tyłu na limicie, wtedy może się okazać, jak zawitają na metę, że byli za późno, bo jest określony czas na przebiegnięcie danego odcinka - dodaje Baćmaga.

- W pewnym momencie myśleliśmy, że zbliżamy się do mety, biegniemy zaaferowani, pytamy jednej kobiety, która stała przy trasie, czy to już meta, ona kiwa głową, że tak. Hiszpanie nie mówią po angielsku, na to trzeba się przygotować! Trzeba się uczyć hiszpańskiego, jak się tam jedzie. Zatem liczyliśmy, że lada chwila koniec tej katorgi, a jednak okazało się, że jeszcze 8 km. Pomyśleliśmy w pierwszej chwili, że przenieśli metę, bo miała być na plaży, a tu góry, oceanu nie widać, nie słychać - opowiada Lasota.

Radomianie dobiegli na metę ok. godz. 3 w nocy, po 28 godzinach.

Bieg rozpoczął się 6 marca o godz. 23, by najlepsi mogli go ukończyć w ciągu dnia. Zawodnicy startowali z plaży. - Ale gdy tylko podnieśliśmy głowy do góry, zobaczyliśmy ogromny blok skalny, musieliśmy biec 12 km cały czas pod górę, na dzień dobry. Nasz błąd, bo mieliśmy za ostry start, niepotrzebnie się wyrwaliśmy, ułańska fantazja nas trochę poniosła i wyprzedzaliśmy na dość stromej górce, co nas kosztowało sporo energii. To był taki szarpany bieg, biegło się granią o metrowej szerokości, trzeba było szukać wolnego miejsca przy wyprzedzaniu. Żeby kogoś wyprzedzić, trzeba było skakać jak kozica po kamieniach, tego się nie powinno robić - zaznacza Baćmaga.

Radomianie przyznają, że trasa była bardzo trudna. - Nie znaliśmy jej, dostaliśmy co prawda od organizatora profil trasy, przewyższenia, ale to, co było na papierze, zupełnie nie pokrywało się z rzeczywistością. Na końcu wszystkich zaskoczyło np. to, że miał być łagodny zbieg, ostatnie 20 km, tymczasem okazało się, że zbieg był niemal pionową ścianą w dół, w nocy - wspomina Lasota.

Najgorsze trudności radomianie napotkali jednak nie ze strony natury, ale fizjologii. Dali się namówić koledze i spożyli energetyczne żele. - Po 20 km zaczął się dla naszych żołądków horror. Nigdy wcześniej tego nie zażywaliśmy przed takimi biegami, kolega nam polecił, porządne, lepsze miały być. Nasze organizmy nie były przyzwyczajone do korzystania z energii z tego żelu. Do samej mety nie dane mi było czegokolwiek zjeść ani wypić, musiałem wszystko zwracać. Dopadło nas osłabienie, groziło odwodnienie. Można przez to skończyć trasę bardzo szybko - przestrzega Lasota.

- Wytrwaliśmy, ale było ciężko, na siłę powstrzymywaliśmy się od wymiotów, w końcu nie było już czym wymiotować. Mnie nie smakowała już nawet woda, choć musiałem ją pić, by się nie odwodnić. Na którymś z punktów kontrolnych chyba Hiszpanie się pomylili i dali rumianek, co mnie uratowało, byłem przeszczęśliwy - wspomina Baćmaga.

Na punktach kontrolnych odstręczały nawet hiszpańskie przysmaki. - Zwykłej bułki i banana nie mogłem wziąć do ust. Najlepsze jedzenie było na mecie, mnie smakowała najbardziej zupka taka jak dla niemowlaków, papka z warzyw, jakie to było dobre! Owoce morza i chorizo też były, ale nasze żołądki by tego wtedy nie przyjęły - dodaje Baćmaga.

- Sportowo, trzeba to powiedzieć wprost, daliśmy ciała. Nastawialiśmy się na inny czas, a mieliśmy 28 godzin, według mnie fatalnie. Ale biorąc pod uwagę wspomniane problemy, cieszymy się, że w ogóle bieg ukończyliśmy, bo nie da się biegać bez energii. Następnym razem chyba wezmę swoje jedzenie i termos. Kupię sobie rodzynki, suszone śliwki, bo są bardzo dobre, można w kieszeń wrzucić i korzystać - komentuje Lasota.

Grześki przyznają, że pod względem ekwipunku, jaki trzeba było ze sobą zabrać, obciążenie było dużo mniejsze niż na UTMB we Francji (tam biegacze mieli plecaki wypchane grubymi ubraniami na zmianę).

- Temperatura trochę jednak zaskoczyła, bo dzień przed startem było ok. 30 stopni. Podczas zawodów, które zaczęły się z północno-zachodniej części wyspy i ciągnęły się przez środek w kierunku południa, było chłodno i bardzo wiało. Szczęście w nieszczęściu, że było chłodno, bo upał w połączeniu z naszymi problemami żołądkowymi szybko by nas wyeliminował - cieszy się Lasota.

Jak opowiadają radomianie, trasa była dobrze oznakowana, wiodła bardzo zróżnicowanym terenem. - Tam, gdzie się aklimatyzowaliśmy, w Las Palmas, praktycznie jest pustynia i zimno. Druga część wyspy jest bardzo zielona, po drodze zrywaliśmy pomarańcze, ale nie mogliśmy ich jeść. Nawet udało nam się raz wpaść w kałużę, bo tam w ogóle nie ma wody, koryta rzeczne są wyschnięte. Strukturę gór można porównać do Tatr, podejścia bardzo ostre, kamieniste, ale wyższe. Zbiegi były szutrowo-kamieniste, kurzyło się, pyliło strasznie. Teren do zbiegania bardzo trudny, podejścia jeszcze gorsze, po 12 km - wspomina Baćmaga.

Biegacze nie wzięli ze sobą kijków, Grzegorz Lasota liczył, że kupi porządne na miejscu, ale się nie udało. - Po drodze urwałem sobie jakieś niby-bambusowe pędy, trochę pomogły, ale chyba bardziej w sferze mentalnej - mówi.

Trasa, w ocenie radomian, była technicznie trudna, szczególnie zbiegi. - Na nich można teoretycznie zyskać dużo czasu, ale nie mogliśmy za bardzo pozbiegać. Po pierwsze, bo noc, po drugie - straszna stromizna i nieznajomość trasy. Podobał mi się za to moment, w którym trzeba było się po linie opuścić w dół skały z 12 m. To nie było zbyt trudne, ale taka ciekawostka, urozmaicenie. Skała była tak stroma, że lepiej było zejść po linie z supełkami niż bez niej! Parę osób pokracznie do tego podchodziło, ale to było do pokonania - opowiada Baćmaga.

Na każdych szanujących się zawodach są znaki ostrzegawcze, tu również były, co niewątpliwie przydało się zawodnikom.

- Bardzo trudne były momenty, w których wchodziło się na szczyt i nagle zawiewało takim wiatrem, że człowieka mogło przewrócić, zwłaszcza na wąskiej grani, gdy nogi ze zmęczenia się już plączą. Gdy jesteśmy w górach w Polsce, czujemy, że wieje cały czas, przyzwyczajamy się, a tam były gwałtowne podmuchy, niespodziewane - mówi Lasota.

Najgorszy był końcowy zbieg w okolicach setnego kilometra. - Wtedy nikt nikogo już nie wyprzedzał, wszyscy spojrzeli w dół, zobaczyliśmy plamkę światła, ja wtedy pomyślałem: jak my się tam znajdziemy?! Organizatorzy widocznie zdawali sobie sprawę z trudności, bo przy każdym fest zbiegu stały dwie, trzy karetki, a ich obłożenie było 100 proc. Ja się kontrolowanie przewróciłem i byłem cały pozdzierany - opowiada Baćmaga.

- Byliśmy na ok. 110. km, pytam się jednego Hiszpania z obsługi, ile jest do końca. On mówi ''15, maybe 17...''. Ale 15 czy 17 km na takim etapie, przy takim zmęczeniu to jest zasadnicza różnica! Nastawiliśmy się na te 17 km, a okazało się, że było jeszcze... 25! To strasznie źle wpływa na psychikę, gdy człowiek jest już krańcowo wyczerpany, chce tylko dotrwać, wytrzymać - dodaje Lasota.

Obaj wspominają, że ich kolega, który jednak biegu nie ukończył, przed startem, trzymając w ręku profil trasy, zapewniał ich, że jak dobiegną tu i tu, to już będzie ''lajcik''. - Niestety, rzeczywistość brutalnie zweryfikowała tę mapkę. Pytaliśmy siebie, kto to rysował?! Na co innego się nastawialiśmy, co innego nas spotkało. Nawet turysta, który przyjeżdża na Gran Canarię, ale nie uda się w środek wyspy, nie ma pojęcia, jaka ona jest naprawdę. Z plaży tego nie widać. Byliśmy przygotowani na typowo powulkaniczne góry, szutry, zero lasu, piekło. A okazało się, że jest całkiem inna struktura gór, są strome, nie było momentu na oddech, cały czas było się skupionym i spiętym -opowiada Lasota.

- Pamiętam wyjście z przepaku [miejsce odpoczynku, gdzie można się napić, najeść, zmienić buty czy ubranie - red.], napis 80. km, wynikało z profilu, że jest tylko kawałek pod górkę i dalej płasko, a okazało się, że w ogóle nie było płasko, ale ostro pod górę. Trzeba mieć na uwadze, że startowało się z 0 m n.p.m., a wchodzimy na 2 tys. m n.p.m. Ale problemów ciśnieniowych nie mieliśmy - uzupełnia Baćmaga.

Radomianie przyznają, że spać im się przez te 28 godzin nie chciało.

- Zwłaszcza gdy się spojrzało w dół, na te malutkie, świecące punkciki. Dobrze, że nie było płasko, bo może dałoby się ulec zmęczeniu... - mówi Lasota. - Ja widziałem przez chwilę dzieci... - wtrąca Baćmaga. Kto ogląda hiszpańskie horrory, wie, że takiego widoku można się przestraszyć...

- Kazałem mu na chwilę usiąść, przeanalizowaliśmy sprawę, powiedziałem, że nic tam nie ma, wstajemy i biegniemy dalej. To była chwila zwątpienia, organizm zaczął odpuszczać, ale za chwilę będzie bardzo strome zejście, na którym trzeba uważać, więc momentalnie odzyskuje się świadomość i koncentrację. Zwłaszcza wywrócenie stawia raz-dwa na nogi - tłumaczy Lasota.

Radomianie ukończyli TGC na 249. i 250. miejscu. Dostali po trzy punkty, które ultramaratończycy zbierają skrzętnie, by móc zapisywać się na kolejne, prestiżowe biegi.

- Mamy już ich bardzo dużo, więc nie zwracamy uwagi na kolejne. Chciałbym pojechać jeszcze raz na UTMB za dwa lata. Teraz w czerwcu czeka nas Rzeźnik - mówi Baćmaga. Bieg Rzeźnika to bieg kultowy, najtrudniejszy ultramaraton w Polsce, towarzyski rajd miłośników biegania i Bieszczadów. Blisko osiemdziesięciokilometrowa trasa wiedzie bieszczadzkim czerwonym szlakiem z Komańczy do Ustrzyk Górnych. Limit czasu - 16 godzin.

Mają nadzieję, że Gran Canaria była bardzo dobrym treningiem przed Rzeźnikiem. - Znamy tę trasę, wiemy, czego się spodziewać, musimy wymagać od siebie miejsca w pierwszej sześćdziesiątce, siedemdziesiątce. Chcemy zejść poniżej 10 godzin - podsumowuje Baćmaga.

- Ja chcę się jeszcze zmierzyć z Granią Tatr. Jak ktoś przebiegnie Transgrancanarię, powinien poradzić sobie na Grani - mówi Lasota. I dodaje, że chciałby podziękować swojej rodzinie, zwłaszcza żonie Edycie, i znajomym za wsparcie i wiarę. - Ja także jestem wdzięczny za doping wszystkim bliskim, którzy kibicowali nam w myślach i wirtualnie ? mówi Baćmaga.

Na mecie radomianie zrobili sobie pamiątkowe zdjęcia z Antonem Krupicką, amerykańskim ultramaratończykiem, który znany jest m.in. z tego, że biega... w samej bieliźnie i wygląda jak Forrest Gump w czasach, gdy przemierzał Amerykę.