Wioska indiańska. Najlepszy plac zabaw na świecie był na Ustroniu [ZDJĘCIA, WIDEO]

- Wioskę Indiańską oglądały wycieczki z NRD ? wspomina Jerzy Dąbrowski, dyrektor do spraw technicznych w SM Ustronie. - Delegacja z Niemiec przyjechała zobaczyć osiedle, które w całości zostało wykonane z wielkiej płyty, właśnie w technologii z NRD, zwiedzających zabrano także do wioski - dodaje.

Co się najbardziej spodobało delegacji z NRD, nie wiadomo, ale mniejszym i większym bywalcom wioski utkwił w pamięci drewniany most spajający dwie części tego placu zabaw oddzielone chodnikiem. Choć jeśli chodzi o detale, to wspomnienia są bardzo różne: niektórzy twierdzą, że most był z belek, inni, że trzymano się łańcuchów, niektórzy dziś mają wrażenie, że był bardzo wysoko nad chodnikiem, a są też tacy, którym wydaje się, że był zwodzony. Według zdjęć był z desek, z linami i na pewno nie zwodzony. Po moście chodziły dzieciaki, a pod nim przechodnie. Do tego mnóstwo innych sprzętów. Drugi ruchomy mostek zbudowano tuż nad ziemią z bali zawieszonych na sznurkach. Nie było go łatwo pokonać. Ale jak się w wiosce spędzało wiele godzin dziennie, to i z tym człowiek w końcu zaczął sobie dawać radę. Po konstrukcjach przypominających kształtem wigwamy namiętnie się wspinano. Były też huśtawki i liny. Ci, którzy mieli dużo pary w rękach, potrafili dostać się po linach na drewnianą konstrukcję nad nimi. Położono także konstrukcje z grubych drewnianych pni przywodzące na myśl konie. Ustawiono fragmenty palisady. Za wioską, tam gdzie teraz jest oczko wodne, było boisko. I oczywiście totemy, czyli grube, wysokie drewniane pale z kolorowymi twarzami, uszami i dłońmi.

Z synami do Wioski Indiańskiej przychodził radny Jan Pszczoła. - To była główna atrakcja osiedla, piękna rzecz - wspomina.

- Konstrukcja wioski była dobrze przemyślana ? uważa Grzegorz Pszczoła. - Najczęściej biegało się z pistoletem i bawiło w Indian i kowboi, można było się też powspinać i pokibicować grającym na boisku. Podzielić się na dwie drużyny - jedna broniła jednej części mostu, druga drugiej, nawzajem się atakowało i zdobywało swoje pozycje ? opowiada. Było to jego ulubione miejsce na osiedlu. - Sprzęty nie były zbyt dosłowne, pozostawiały dużo miejsca wyobraźni - mówi. - Dobrze pamiętam totemy z pomalowanymi twarzami i uszami przyczepionymi na metalowych obejmach ze śrubami. Każdy z nich miał inne rysy - dodaje.

Często też bawił się na placu zabaw przy ulicy PCK, gdzie był drewniany statek.

- Stał na dużym obszarze wysypanym piaskiem, tak jak na jakiejś plaży. To była duża konkurencja dla Wioski Indiańskiej, był bardzo lubiany i oblegany przez dzieci. Każdy się spieszył, by być pierwszy, zostać kapitanem i werbować załogę ? wspomina.

Z kolei Andrzej dobrze pamięta statek za blokiem Sandomierska 11.

- Drewniany okręt był świetny, niestety, po jakimś czasie kajuta zaczęła służyć dzieciom za toaletę... i mniej chętnie się tam już wchodziło - opowiada.

Bawił się także w Wiosce Indiańskiej. - Spora urazowość była, bo najlepszą zabawą było wykorzystywać te sprzęty do innych celów, niż zostały stworzone - wspomina. - Jak na jednym z mostków noga między belki wpadła, to można było się nieźle poharatać, teraz na pewno byłby zaraz pozew, kiedyś nikt się tym za bardzo nie przejmował - dodaje.

- Ja i całe moje pokolenie z dużą sympatią wspominamy ten plac zabaw, podobał nam się, bo było tam tylko i wyłącznie drewno - opowiada Jacek Stańczak, który również spędził dzieciństwo na Ustroniu. - Świetne były te totemy, każdy był inny, wspaniale wymalowane, bardzo dobrze zrobione - wspomina. W co się w wiosce bawił? - Niekoniecznie w Indian i kowboi, ale np. w chowanego, berka, oczywiście było też bieganie po moście z bali - mówi. Moście, który, przypomnijmy, nie miał barierek, tylko liny, wisiał nad twardym chodnikiem, a z biegiem czasu tracił coraz więcej desek. - W pewnym momencie była to już zabawa tylko dla twardzieli, bo desek rzeczywiście zrobiło się niewiele - śmieje się Jacek Stańczak. ? Najfajniejsze było chyba właśnie to, że wszystko było z drewna i sznurka, a nie z plastiku i metalu, to był czynnik, który nadawał charakter temu miejscu ? dodaje.

Jacek Stańczak mieszkał w bloku przy Sandomierskiej 12.

- To jednak był blok trochę oddalony od wioski. Jak człowiek miał kilka lat, to żeby iść na wioskę, musiał mieć zgodę rodziców, ale jak już się poszło, to człowiek spędzał tam cały dzień - mówi. Inną drewnianą atrakcję miał jednak pod swoim blokiem. Był to drewniany wiatrak.

- Pewnego dnia rano ojciec czy matka zawołali mnie do okna i pokazali wiatrak, bo już dobrze nie pamiętam, ale jakoś bardzo szybko został postawiony, jednego dnia chyba. Oczywiście było wielkie łał, pobiegłem na dwór bez śniadania, żeby się pobawić ?\- opowiada. - Podobny był do tych w Muzeum Wsi Radomskiej, wtedy wydawał mi się ogromny, taki wielki jak i tamte. Z wiatraka można było zjechać zjeżdżalnią - dodaje.

- To było coś wyjątkowego w tamtych czasach i spełnienie marzeń naszego dzieciństwa. Te bale przypominające Indian, było gdzie się wybawić, wybiegać. Największe wrażenie robił olbrzymi most. Pamiętam, jak go stawiali, jako mała dziewczynka się go bałam, ale jak się człowiek raz przełamał i przeszedł, to był bardzo z siebie dumny - opowiada Sylwia Matłacka.

Cezary Górka, mieszkaniec jednego z bloków przy ul. Gagarina, wspomina, że w Wiosce Indiańskiej spędzał niemal każdą wolna chwilę.

- Pamiętam, całą klasą chodziliśmy na religię do kościoła. Nie było siły, żebyśmy po drodze choć na chwilę nie zajrzeli do wioski - wspomina. - A w drodze powrotnej to już obowiązkowo. Najlepsza zabawa dla mnie, wtedy wczesnonastoletniego chłopaka i moich kolegów, to było takie rozbujanie wiszącego mostu, żeby aż dziewczyny piszczały. Drugim fajnym wyzwaniem było skakanie z totemu na totem. Nie było wtedy podziałów na młodszych i starszych, bawiliśmy się tam wspólnie, raczej nie mówiło się "spadaj mały".

Podkreśla, że ten nietypowy plac zabaw był tak duży, że miejsca wystarczało dla wszystkich chętnych.

- A w podchodach w wiosce, zabawie w chowanego było jasne, czym nas więcej, tym lepsza zabawa - dodaje.

W drugiej połowie lat 80. wioska zaczęła niszczeć.

- Wtedy już mniej tam przebywałem, obok było boisko i tam spędzałem więcej czasu z kolegami ? mówi. ?- Ale bardzo żałuję, że wioska zniknęła, że do dziś nie została odbudowana. Inicjatywę jej odbudowy poprę całym sercem, choć moja córka jest już zdecydowanie za duża, żeby się tam bawić.

Małgorzata, która jako dziecko mieszkała przy ul. PCK, przypomina sobie, że dla małych nóżek to była niezła wyprawa.

- Ale i ja, i moja młodsza siostra bardzo lubiłyśmy się tam bawić, najpierw chodziłyśmy z rodzicami, później, gdy byłyśmy starsze, już same - mówi. - Nawet gdy przeprowadziliśmy się na ul. Osiedlową. Największym wyzwaniem było przejście po wiszącym moście. Poziom trudności rósł proporcjonalnie do tego, jak w moście ubywało desek.

Uważa, że dzieciaki wychowane na podwórkach w latach 70. i 80. były dużo sprawniejsze niż dzisiejsze kilkulatki i nastolatki.

- Człowiek wyfikał i wyskakał się na tych urządzeniach, nieraz spadł, wracał do domu brudny i zmęczony, ale za to bardzo szczęśliwy - mówi. - Nie mieliśmy komputerów, w telewizji niczego ciekawego nie było, a wioska z powodzeniem nam te braki rekompensowała. Konstrukcja składała się tylko z drewnianych elementów, lin i opon, a była dla nas, proszę to podkreślić - najlepszym placem zabaw na świecie.

Podkreśla, że wspólne zabawy uczyły solidarności i odpowiedzialności, tak jak Cezary ma wrażenie, że wiek uczestników zabawy nie był ważny.

- To prawda, bawili się mali i starsi, chłopaki i dziewczyny. Chłopaki udawali, że przywiązują nas do drewnianych bali na wieżyczce mostu, a my uciekałyśmy i tak w kółko - wspomina Magda. - Imponowało nam, jak komuś udało się pokonać strasznie dziurawy most czy wspiąć się na totem - dodaje.

Po kilku latach od powstania wioska zaczęła niszczeć. Była sukcesywnie rozbierana, podobnie inne drewniane place zabaw na Ustroniu. Najdłużej trzymały się resztki palisady, wyższy fragment mostu i totemy.

- Miejscowi z pobliskich domków jednorodzinnych w nocy przychodzili i rozbierali na drewno na opał - mówi Agata Jasińska. Niełatwo było wiosce bronić się przed wandalami, była przecież z drewna.

- Bardzo wiele bali było nadpalonych ? przypomina sobie Andrzej.

W latach 90. ostatnie pozostałości wioski zostały rozebrane.

- Przyjechałem kiedyś ze studiów i wybrałem się na spacer na wioskę i ze zdziwieniem stwierdziłem, że po wiosce nie ma ani śladu - mówi Grzegorz Pszczoła. Jego ojciec zastanawia się, czy nie dałoby się odbudować tego placu zabaw. - Może w ramach budżetu obywatelskiego na rok 2016. Trzeba będzie o tym pomyśleć - mówi Jan Pszczoła.

O to, czy wioska zostanie odbudowana, dopytywali nas prawie wszyscy, których o wspomnienia z wioski pytaliśmy.

- Teraz na Ustroniu brakuje strasznie takich miejsc. Mam wrażenie, że mieliśmy fajniejsze dzieciństwo w PRL-u niż nasze dzieci teraz. Obecnie przynajmniej na Ustroniu piaskownice i trawniki zamieniane są na parkingi. Żeby iść na porządny plac zabaw, trzeba wsiąść na rower i jechać do centrum, do parku Kościuszki czy Leśniczówki - mówi Sylwia Matłacka.