W ubiegłym tygodniu wiceprezydent ogłosił: do ratusza wróci życie. I to wkrótce. Miasto ogłasza przetarg na przebudowę i remont i planuje przenieść tam biuro obsługi inwestora. Obok powstanie drugie w mieście biuro obsługi mieszkańca. Ale przede wszystkim w ratuszu będzie biuro rady miejskiej z nowoczesną salą obrad. Historia zatoczy więc koło.
MARTA DUDZINSKA
Po rozbiórce poprzedniego, drewnianego ratusza, który stał centralnie na rynku, władze miejskie zmuszone były wynajmować pomieszczenia, najpierw w dawnym klasztorze Benedyktynek, następnie w szeregu kamienic w Rynku. Zdecydowano, że konieczna jest nowa siedziba dla magistratu. W latach 1845-1848 staraniem prezydenta Radomia Feliksa Lewkowicza wzniesiono według projektu Henryka Marconiego nowy budynek ratusza. Pod nowy gmach przeznaczono trzy parcele usytuowane w północnej pierzei rynku, zajęte wcześniej przez drewniane budynki mieszkalne.
Fot. Jerzy Szepetowski
Obiekt pozostawał siedzibą władz miejskich do 1958 r., kiedy biura miejskiej Rady Narodowej przeniesiono do gmachu dawnej komisji wojewódzkiej przy ul. Żeromskiego. Co ciekawe, nie zachowały się zdjęcia z wnętrz z tamtego okresu.
Od 1958 r. budynek był centralą Archiwum Państwowego, które w 2013 r. przeniosło się do nowej lokalizacji.
MARTA DUDZINSKA
Teraz ciekawostki: od lewej strony do ratusza przylega dawny budynek odwachu.
MARTA DUDZINSKA
Tam, gdzie dziś są łukowate okna, były arkady i podobno wjazd na dziedziniec. To tamtędy wjeżdżał wóz konny wiozący aresztantów.
MARTA DUDZINSKA
Arkady zamurowano po II wojnie światowej. Sam budynek odwachu, stojący wewnątrz dziedzińca, służył archiwistom do przechowywania akt. Nadal można w nim znaleźć zakratowane okna (podobno kraty są oryginalne), niewielkie pomieszczenia, które były celami do przetrzymywania aresztantów; w rogu budynku, z osobnym wejściem od zewnątrz, jest ślad dawnej wartowni.
MARTA DUDZINSKA
Narożnik budynku głównego ratusza (od ul. Wolność) jest zaakcentowany uskokiem i podwyższeniem w stosunku do fasady korpusu głównego. Znajduje się tam balkon, z którego do tłumów zgromadzonych na Rynku miał przemawiać marszałek Józef Piłsudski.
MARTA DUDZINSKA
MARTA DUDZINSKA
Nad zachodnią częścią elewacji dominuje czworoboczna wieża z zegarem i herbem miasta. W wieży znajdują się dzwony, a w samo południe można wysłuchać hejnału - to utwór skomponowany w XV w. przez Mikołaja z Radomia, odtwarzany przez specjalnie zainstalowane urządzenie.
Wewnątrz ratusza zachowała się oryginalna klatka schodowa z kamiennymi schodami, balustradą i wiszącym nad klatką schodową witrażowym żyrandolem.
Małgorzata Rusek
Małgorzata Rusek
Na parterze duża sala, która kiedyś była czytelnią akt, teraz prawdopodobnie zmieni się w salę obrad rady miejskiej. Zawita tu nowoczesność: ma się pojawić klimatyzacja, ekrany, tak aby obrady można było obserwować z zewnątrz. Na razie odnajdujemy jedynie ślady wieloletniej obecności Archiwum Państwowego: na drzwiach do pokoi wciąż wiszą tabliczki z nazwiskami pracowników, gdzie indziej instrukcje wentylatora.
MARTA DUDZINSKA
Małgorzata Rusek
Ale trafiamy też na prawdziwe perełki: to na przykład ukryte przy jednym z bocznych wejść do ratusza drzwiczki rewizyjne, ozdobione płaskorzeźbą przedstawiającą kominiarza. Można się domyślać, że tamtędy usuwano nadmiar sadzy. W kolejnym pomieszczeniu kiedyś znajdowała się kasa. W okienkach wciąż są ozdobne kraty. Gdy minie się pomieszczenie kasowe, w kolejnym pokoju odkrywany posadzkę dywanową, wyprodukowaną w radomskim Marywilu.
MARTA DUDZINSKA
MARTA DUDZINSKA
Dzięki uprzejmości pracowników wydziału gospodarki komunalnej i lokalowej Urzędu Miejskiego w Radomiu mieliśmy szanse zajrzeć też na strych budowli i wejść na ratuszową wieżę. Strych nie nadaje się do zagospodarowania, pomieszczenie jest zbyt niskie, poprzecinane belkami stropowymi. Na jednej ze ścian odnajdujemy namalowany krzyż i inicjały. Kto zostawił tu po sobie ślad?
Małgorzata Rusek
MARTA DUDZINSKA
MARTA DUDZINSKA
Wejście na wieżę to już nie lada wyzwanie, trzeba się tam wspiąć po metalowej drabinie, ale za to widok na rynek i okolice wynagradza trudy. Mamy też niepowtarzalną szansę obejrzeć zegar ratuszowy od tyłu, obejrzeć z bliska wiszące tu dzwony.
MARTA DUDZINSKA
Na koniec warto wspomnieć, że ratusz w czasach przed internetem, gdy wysyłało się pocztówki z pozdrowieniami, był jednym z najczęściej pojawiających się motywów na widokówkach z Radomia. Zagrał też w filmie. "Dyrygenta" - obraz w reżyserii Andrzeja Wajdy z Krystyną Jandą, Andrzejem Sewerynem i amerykańskim aktorem Johnem Gielgudem - kręcono w Nowym Jorku, Warszawie i Radomiu. Bohater grany przez Gielguda spaceruje po Mieście Kazimierzowskim. Są więc: Rynek, ul. Wolność, Szewska, Rwańska i właśnie ratusz.
Fot. Jerzy Szepetowski
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze