Alpinista ciągle mierzy wyżej [PIĘKNE ZDJĘCIA, WIDEO]

Andrzej Myrta pochodzi z Bieszczadów, ma żonę i czwórkę dzieci ale, jak mówi, radomianinem jest od 11 lat i jednego miesiąca. Do Radomia przeprowadził się z żoną i dziećmi, ale góry pozostały we krwi i w głowie. Przeszedł Bieszczady, Beskidy, Sudety, kilkukrotnie całe Tatry, również te słowackie. Z biegiem czasu przybywało apetytu na wysokość. Naturalną koleją rzeczy były zatem Alpy.

- W pewnym momencie brakło gór, a chciałem iść wyżej, dalej, trudniejszymi trasami. Sama przygoda tak naprawdę zaczęła się od spotkania z panią Anną Czerwińską [polska alpinistka i himalaistka, zdobywczyni sześciu ośmiotysięczników i Korony Ziemi - red.]. To był przełom. Byłem na wyjeździe górskim, gdzie rozmawialiśmy razem przez kilka godzin. Powiedziała mi, że trzeba tam  pojechać, zdobyć. No i  zaczęły się Alpy - wspomina Andrzej Myrta.

Jak fizycznie przygotowuje się do wysokogórskich wypraw? Przyznaje, że fizycznie jest non stop przygotowany, dużo biega, w tym roku zrobił koronę maratonów polskich (pięć maratonów w 12 miesięcy), a także pokonał dystans 80 km w ultra maratonie górskim w bieszczadzkim 'Rzeźniku', na kolejne jest już zapisany. Ważne są też wyjazdy klubowe (Andrzej Myrta należy do Klubu Wysokogórskiego w Warszawie) ze znajomymi w skały.

Jego wyprawy zaczynają się od znalezienia miejsca. Alpinista dowiaduje się możliwie wszystkiego o wybranej górze, później kompletuje zespół spośród znajomych i ludzi znalezionych przez internet, którzy też są pasjonatami i mają doświadczenie.

- Można wspinać się samemu, spać na lodowcu, nikt tego nie broni, ale w tym wszystkim  chodzi także o to, by robić to bezpiecznie i by było to przyjemnością. Dla mnie optymalna liczba uczestników to cztery osoby, czyli dwa zespoły wspinaczkowe - wyjaśnia. Wieczorem można siąść przy kubku gorącej kawy i  przedyskutować parę rzeczy.  Kiedy ma się już wybrany zespół i szczyt, trzeba poszukać pieniędzy. Andrzej Myrta ma to szczęście, że od trzech lat w realizowaniu marzeń wspiera go finansowo szef firmy PMP Poland w której pracuje, a od dwóch prezydent Radomia.

Ile kosztuje taka wyprawa?

- Jeśli nie ma się nic, to są ogromne pieniądze. Najwięcej kosztuje sprzęt. Np. na wyprawę na Mont Blanc kupiłem nowe buty, które kosztowały 1,5 tys. zł. Ale te buty zostają już na następną wyprawę. Sprzęt, którego używam, jest uniwersalny do pewnej wysokości. Jeśli chodzi o Alpy, to muszę dokupić tylko namiot, bagatela 1,1 tys. zł - opowiada Myrta. Na wyprawach używa odpowiedniej odzieży ze specjalnych materiałów, m.in. co najmniej dwóch par spodni (wiatroodporne i zimnoodporne), dobrej, puchowej kurtki, dwóch par okularów lodowcowych ze specjalnymi filtrami, które nie dopuszczają w ogóle promieniowania UV.

- Śnieg, nawet, jeśli jest zachmurzenie, potrafi odbić światło i poparzyć oczy. Konieczna jest  czapka, kask czołówka, kuchenka, menażka, odpowiednie rękawice, wiele par oddychających skarpet, buty podejściowe, buty normalne, raki do butów, śpiwór puchowy, namiot itd . To wszystko oczywiście musi się zmieścić do plecaka, który waży ok. 30kg - zdradza alpinista.

W Alpach nie ma szlaków, jest lodowiec, który z dnia na dzień może wyglądać całkowicie inaczej. Wychodzi się w nocy, gdy śnieg jest zmrożony, a mostki lodowe nad szczelinami są twarde i nie załamują się nad szczelinami. - Gdy wracamy po południu, widzimy po swoich śladach czy też innej grupy, że lodowiec ruszył, gdyż pojawiają się pęknięcia. Przeważnie wraca się tą samą trasą, ale zdarza się, że trzeba kombinować i omijać powstałe szczeliny, jest to normalna sytuacja - mówi Myrta.

Pierwszy alpejski wyjazd Andrzeja Myrty to Monte Rosa. To również  pierwsza wyprawa powyżej 4 tys. m n.p.m. i pierwsza choroba wysokościowa.

- Można odczuć ją już na Rysach jeśli pochodzi się z nizin. Podstawowymi objawami choroby wysokościowej jest osłabienie, ból i zawroty głowy, problemy z oddychaniem. Wtedy należy jak najszybciej zejść, stracić wysokość, a organizm bardzo szybko wraca do normy. Aby tego uniknąć, a wspinaczka po Alpach była bezpieczna i przyjemna, trzeba się bezwzględnie dobrze zaaklimatyzować, zdobywając odpowiednią wysokość i schodzić na nocleg niżej.

W tym czasie organizm ma czas na wyprodukowanie czerwonych krwinek, które transportują tlen - wyjaśnia alpinista. Mimo lekkiej choroby wysokościowej w 2011 r udało mu się zdobyć kilka czterotysięcznych szczytów masywu Monte Rosy.

W czerwcu tego roku Andrzej Myrta wraz ze znajomymi zdobył Mont Blanc.

- Aklimatyzowaliśmy się na Gran Paradiso we Włoszech, tam dopadło nas załamanie pogody, wycofaliśmy się z wysokości 3,5 tys. m. Na drugi dzień dotarliśmy do Courmayeur [włoskie miasteczko położone u stóp masywu Mont Blanc - red.] skąd wjechaliśmy na wysokość 3 tys. m kolejką, by przetrawersować cały lodowiec. Nocleg namiotowy mieliśmy na wysokości 3,5 tys. m n.p.m., ale aby dokończyć aklimatyzację, wspięliśmy się na wysokość 3842m n.p.m. - wspomina.

Na wysokości 4,5 tys. m n.p.m. ciśnienie jest rzędu 500-550 hPa, czyli dwukrotnie niższe niż w Radomiu, a zawartość tlenu wynosi 11 proc. zamiast 22 proc. Krew zaczyna być gęsta, więc serce musi być mocne. Ale to wszystko się wypracowuje poprzez trening.

- Podczas wyprawy na Mont Blanc temp. w nocy wynosiła ok. minus 15 stopni Celsjusza, a  w dzień przechodziła przez 0, dodatkowo poprzedniej nocy dopadało ok. 50 cm świeżego śniegu. To były chyba najgorsze warunki, w jakich można chodzić, bo wtedy jest metamorfoza śniegu, ze stabilnego robi się śnieg mocno lawiniasty, przy nawet lekkim nacisku szybko się zsuwa mogąc powodować zejście lawiny.

Podchodząc pod Mont Maudit ok. 5.30-6 rano musieliśmy zdecydować, czy rezygnujemy, bo pogoda mocno zaczęła się zmieniać, czy idziemy dalej i wracamy drugą stroną wydłużając powrót do namiotu o jeden dzień. Taką też decyzję podjęliśmy. W tym momencie byliśmy już jedynym z pięciu zespołów, który nie zawrócił. Chciałem jeszcze namówić trzech Hiszpanów, którzy doszli do nas, aby nie rezygnowali z walki o szczyt i pomogli w torowaniu. Ale oni się jednak wycofali. Zrobiłem wtedy test lawinowy, który wykazał, że jest dość bezpiecznie - opowiada alpinista.

Co z lawinami??

- Dzięki Bogu tylko widzieliśmy lawinę przy zejściu z Mont Blanc. Zeszła daleko od nas, na drugiej przełęczy i zrobiła na nas niesamowite wrażenie. Jest sztuką wyboru, jak unikać takich sytuacji. W styczniu byliśmy na kursie lawinowym w Tatrach. Uczyliśmy się, jak rozpoznawać niebezpieczeństwo lawinowe i jak się zachować, gdy już znajdziemy się w takiej niebezpiecznej sytuacji - przyznaje Myrta.

Co ze szczytem? Udało się wejść?

- Tak. Pogoda się ustabilizowała, gdy pokonaliśmy wysokość ok. 4300m n.p.m. i wyszliśmy z chmur burzowych, w których się do tej pory poruszaliśmy.  Nagrodą za wytrwałość było piękne słonce i samotny czekający na nas szczyt Dachu Europy. Byliśmy tam przez prawie godzinę tylko we czwórkę - wspomina.

Na czym polega test lawinowy? - Jest to test informujący nas, czy śnieg, po którym idziemy, jest związany, stabilny, czy może jednak przy nacisku odjedzie nam deska śnieżna, a my wraz z nią - wyjaśnia Myrta. Na zboczu, po którym się idzie, wykrawa się łopatą fragment ok. pół metra na pół, na głębokość metra. Zostaje taki półmetrowy prostopadłościan. Na górze kładzie się łopatę. Są trzy stopnie sprawdzania, pierwszy to poklepywanie dłonią po łopacie 10 razy. Jak nasz wykrojony blok śniegu nie ruszy, jest dobrze. Kolejny krok to uderzenie dłonią z łokcia, również 10 razy. Jeśli nadal nie ruszy, jest naprawdę super. Trzeci krok to uderzenie dłonią - z ramienia, też 10 razy.

- W naszej próbie na Mont Blanc deska poszła przy ósmym uderzeniu z łokcia, czyli teren był ?dwójkowy?- dość bezpiecznie. Ogólnie zagrożenie lawinowe wycenia się w skali 1 do 5. W naszych Tatrach maksymalnie może dochodzić do 4. Przy ogłoszonej 3 jest już dość niebezpiecznie.  Należy jednak pamiętać, że są to  tylko przeliczenia i wystarczy, że trochę słońce inaczej padnie, zmieni się nachylenie stoku i już może być niebezpiecznie - ostrzega alpinista.

Warto wiedzieć, że najbardziej newralgiczne narażone na schodzenie lawin są zbocza o nachyleniu między 35 a 45 stopni. Kąt nachylenia zbocza można łatwo sprawdzić przy użyciu dwóch kijków.

Andrzej Myrta przyznaje, że bezapelacyjnie najpiękniejszym szczytem, jaki udało mu się zdobyć, jest Matterhorn.

Czy alpinista odczuwa strach?

- Oczywiście. Najbardziej odczuwam ryzyko, gdy siedzę w domu i planuję, gdy przeglądam  filmy z innych wypraw na daną górę, gdy czytam o wypadkach, jakie się tam zdarzyły. To wszystko pomaga mi nabrać respektu do góry. Ale gdy już jestem podstawy góry, gdy już ją mogę dotknąć, poczuć, strach ustępuje i napełnia mnie radość z tego, że już tu jestem, że mogę iść do góry. W planowaniu trzeba mieć przygotowaną alternatywę, wyjście awaryjne z ciężkiej sytuacji - podkreśla.

Myrta w tym roku planuje jeszcze odwiedzić Tatry, przygotować się do przyszłego sezonu. Czeka go kilka noclegów w jamie śnieżnej, wspinaczka lodowa i zimowa turystyka tatrzańska. - Jest to trening przed przyszłym sezonem letnim a tym samym, głównym celem jakim jest Kaukaz. Bardzo odległym moim marzeniem jest zrobienie Śnieżnej Pantery, tj. zdobycie pięciu szczytów dawnych Republik Radzieckich, wszystkie mają powyżej 7 tys. m n.p.m - opowiada. Plany ambitne i kosztowne, ale całe szczęście są sponsorzy, którzy po wyprawie mogą liczyć na specjalne prezentacje i reportaże.

- Są ludzie, którzy nie są w stanie usiedzieć w domu i dzięki swojej pasji mogą innym pokazać kawałek świata. W  moim przypadku są to góry. A czy chce się wyżej? Oczywiście, skoro można  - podsumowuje z uśmiechem Andrzej Myrta.