Kamienica przy ul. Żeromskiego 31 nie przypomina w ogóle tej, która stała tu przed wojną. Chociaż to wciąż ta sama nieruchomość. Dawną nazwę wzięła od figury kupidyna, która mieściła się na zwieńczeniu tympanonu ryzalitu środkowego. Amorek dźwigał róg obfitości, rzeźba była autorstwa Bolesława Zwolińskiego. Niestety z pięknie zdobionej kamienicy nie zostało nic. Po wojnie budynek postanowiono unowocześnić. Nadbudowano piętro z ogromnymi przeszklonymi oknami. Dziś mieszczą się tam szkoła tańca i szkoła języków obcych.
Niewielu radomian pamięta, że obecny kościół garnizonowy powstał w wyniku przebudowania cerkwi prawosławnej św. Mikołaja. Była to największa świątynia prawosławna w Radomiu. Wzniesiono ją na uprawnych gruntach przy ul. Lubelskiej (obecnie Żeromskiego). Projekt wykonał architekt Michaił Preobrażeński. Kamień węgielny poświęcił w czerwcu 1897 r. proboszcz radomskiej parafii prawosławej, ks. protojerej Łukasz Cybik. Cerkiew miała pięć kopuł, zwieńczonych pozłacanymi bizantyjskimi kulami z krzyżami. Do świątyni prowadziły trzy wejścia, a na dzwonnicy zawieszono siedem dzwonów odlanych w Moskwie.
Cerkiew przy Placu Soborowym użytkowana była do połowy lipca 1915 roku, kiedy to Rosjanie ostatecznie opuścili miasto. Jej ostatnim proboszczem był ks. protojerej Mieletij Szczepinskij. W 1918 r. zniszczoną i ograbioną świątynię wojska austriackie przekazały radomskim władzom miejskim, a te Wojsku Polskiemu. Wkrótce budowlę przekształcono w kościół garnizonowy pw. św. Stanisława biskupa i męczennika.
Ulica Moniuszki, jedna z bardziej reprezentacyjnych w mieście, zabudowana pięknie zdobionymi XIX-wiecznymi kamienicami. Na początku przez jakiś czas nazywano ją Beckermanowską, od nazwiska Rufina Beckermana, ma którego gruntach ją wytyczono. Później nazwano ją ulicą Kościelną, a w 1919 roku przemianowano ją na ulice Moniuszki.
Nie znajdziemy na współczesnych mapach Radomia placu Broni. A był i w dodatku było na nim rondo. Znajdował się na skrzyżowaniu ulic Broni i Poniatowskiego. Na rondzie (znajdującym się naprzeciw okien apartamentu Kazimierza Ołdakowskiego, przedwojennego dyrektora Fabryki Broni) rósł świerk.
Dziś układ ulic w tym miejscu wygląda zupełnie inaczej: nie ma ronda, nie ma nawet skrzyżowania, bo ulica Broni nie łączy się już z ulicą Poniatowskiego.
Plac Konstytucji 3 Maja i moment przemarszu wojsk radzieckich tuż po wyzwoleniu Radomia w styczniu 1945 roku. "Ludzie z okolicznych ulic zbiegali się, żeby oglądać jadące czołgi. Rosjanie też się spieszyli, nie zatrzymywali się. Od czasu do czasu któryś z nich tylko zapytał: "Kuda na Berlin?". Jechali dalej, czołg za czołgiem, za Niemcami. Byli z nimi też polscy żołnierze od Berlinga. W ludziach rosły serca, gdy widzieli polskiego żołnierza w furażerce czy rogatywce" - wspomina Aleksander Sawicki
W muszli koncertowej w Parku Kościuszki wciąż grają orkiestry. Ta oryginalna stała w nieco innym miejscu została wybudowana w latach 50., jednak w latach 80. spłonęła. Tę nową wybudowano w 2015 roku. I tak jak ta stara kiedyś, nowa przyciąga radomian na koncerty.
Obecny wygląd wiaduktu różni się znacznie od pierwotnego. Wtedy jego długość wynosiła 435 metrów, zaś szerokość 6 metrów. Po wojnie został znacząco zmodernizowany, poszerzony, wybudowano podziemne przejście. Zniknęły też (co do dziś wydaje się, choćby z estetycznego punktu widzenia, kontrowersyjne) urokliwe wieżyczki, które można dzisiaj tylko podziwiać w wojennym filmie "Kontrybucja" w reżyserii Jana Łomnickiego (1966) w scenie ucieczki młodego polskiego konspiratora, granego przez młodziutkiego Jana Englerta.
Urząd Miejski przy ul. Żeromskiego to jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli w naszym mieście. Jej wygląd niewiele się zmienił przez lata (w latach 50. XX wieku budynek był prawie całkowicie zarośnięty winoroślą), zmieniło się za to otoczenie. Nie ma już ogrodzenia, ani budek strażnika, jest za to otwarty plac z wielką literą "R" w płycie chodnika.
Ulicę Piłsudskiego oddano do użytku w 1888 r. Jest wyjątkowa przez to, że już w XIX wieku była zabudowana od początku do końca. W 1901 r. otrzymała elektryczne oświetlenie. Nawierzchnię pierwotnie ułożono z polnych kamienic, które okoliczni chłopi mieli przywozić w zamian za zwolnienie z opłat za wjazd do miasta. Potem ułożono tam kostkę, którą możemy oglądać do dziś. Pierwotnie nazywała się ulicą Szeroką, później Piłsudskiego, Nowotki, aby wrócić do nazwy Piłsudskiego.
Niewiele osób pamięta, że Mauzoleum Dionizego Czachowskiego pierwotnie stało na skwerku przed klasztorem ojców Bernardynów, obok szkoły - obecnie liceum im. Mikołaja Kopernika. Ustawiono je tam w 1933 roku, w kamiennej trumience wewnątrz mauzoleum były prochy bohatera Powstania Styczniowego. W 1940 roku Niemcy kazali mauzoleum rozebrać. Trumienkę z prochami potajemnie przeniesiono do klasztoru i ukryto w podziemiach. Elementy kamienne mauzoleum przechowano w Starym Ogrodzie, w bazie materiałowej urządzonej przez Niemców. Po wojnie mauzoleum odbudowano, ale już w nowym miejscu, na placu pomiędzy ulicami Malczewskiego, Wernera i Koszarową. Za to przed budynkiem liceum przy ul. Żeromskiego stanął pomnik upamiętniający prezydencka parę Lecha i Marię Kaczyńskich, którzy zginęli w katastrofie samolotowej pod Smoleńskiem w 2010 roku.
Spółdzielczy Dom Handlowy Sezam oddano do użytku w 1966 roku. Na ówczesne czasy był to nowoczesny obiekt handlowy, jedyny tego typu w mieście. Budynek zaprojektował Grzegorz Bauer, a elewację Maciej Paterkowski. Kto pamięta gigantyczne kolejki, które ciągnęły się od stoiska na I piętrze aż na zewnątrz na ulice Żeromskiego, gdy do Sezamu rzucono szklanki z Krosna?
Dziś Klub Środowisk Twórczych, wcześniej łaźnia miejska a jeszcze wcześniej miejska rogatka. Budynek powstał według projektu Kazimierza Prokulskiego, budowę sfinansowano z pożyczki ulenowskiej. "Zakład Kąpielowy" działał tam od 1926 do końca lat 70. XX wieku.
Kościół Św. Trójcy przy Placu Kazimierza Wielkiego powstał na bazie dawnego kościoła benedyktynek. W 1837 roku przekształcono go w pierwszą w mieście cerkiew prawosławną p.w. św. Mikołaja. 50 lat później budynek wyłączono z użytkowania ze względu na bardzo zły stan techniczny. Urządzono w nim magazyn budowlany a w 1910 roku przeznaczono do rozbiórki. Ale zaprotestowali mieszkańcy miasta. Dzięki społecznej inicjatywie i zaangażowaniu parafii św. Jana, podjęto się odbudowy. Przywrócono budynkowi pierwotny kształt kościoła katolickiego.
Nazwa mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej przy ul. Traugutta nie jest przypadkowa. To właśnie w budynku z czerwonej cegły w 1901 roku uruchomiono jedną z pierwszych w Królestwie Polskim Elektrowni Miejskich. Dziś można tu podziwiać dzieła najwybitniejszych twórców sztuki współczesnej, a pomysłodawcą utworzenia takiego muzeum w starym budynku elektrowni był Andrzej Wajda.
Kino Odeon to dziś ruina, a przed laty Mekka kinomaniaków. To tu stało się w kilkusetosobowych kolejkach po bilet na "Wejście smoka". Miało 420 miejsc na widowni i panoramiczny ekran i było jednym z najnowocześniejszych w województwie. Niestety kino nie przetrwało zmian ustrojowych, zlikwidowano je w 1993 roku. Później można tam było kupić na przykład płytki łazienkowe. Od 2005 roku stoi puste i straszy wybitymi szybami czy odrapanymi ścianami.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze