Fotoplastykon Magiczny Radom. Dyrygent [ZDJĘCIA]

Życie Radomskie z 1947 r. w notce pod tytułem "Zasłużony solenizant, kap. Dominik Kozłowski obchodził dzień swoich imienin" pisało: "Wszyscy się starzejemy, są jednak ludzie wiecznie młodzi i pełni wigoru twórczego, których starość nie ima się wcale. Do takich należy bezwzględnie popularny i od 1911 r. zrośnięty z Radomiem dyr. Dominik Kozłowski, założyciel i kierownik orkiestry Zw. Zawod. Kolejarzy". Kim był ten niezwykły człowiek?

Dominik Michał Kozłowski urodził się 4 kwietnia 1884 r. w Warszawie przy ul. Żelaznej, w rodzinie Wincentego Jakuba Kozłowskiego i Bronisławy Rozalii Wierzyńskiej. Ukończył Konserwatorium Muzyczne w Warszawie. Po ukończeniu studiów dyrygował orkiestrą gimnazjalną w Służewie, orkiestrą włościańską w Miechowie i orkiestrą młodzieżową im. Koziarskiego. Grał w orkiestrze Opery Warszawskiej i prowadził stołeczny chór "Syrena". W lipcu 1906 r. ożenił się w parafii Św. Jana Chrzciciela w Warszawie z Marcjanną Cecylią Nałęcz, córką Mateusza Karola Nałęcza i Marianny Anny Pawlikowskiej.

Marianna Cecylia Nałęcz, jeszcze jako panna

Marcjanna Cecylia Nałęcz, żona Dominika Kozłowskiego

Orkiestra włościańska w Miechowie

Z orkiestrą włościańską, 1902 r.

Dominik i Marcjanna mieli cztery córki: Bogumiłę - wyszła za Czesława Woyniłłowicza; Marię - zmarłą w wieku 14 lat; Krystynę - późniejszą żonę Edwarda Rulskiego i Zofię, która wyszła za Janusza Jasickiego, absolwenta Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Zosia, Krysia, Bogusia Kozłowskie, 1922 r.

Zofia Halina z Kozłowskich Jasicka

Barbara Jasicka jako przyszła oddziałowa bloku operacyjnego radomskiej ortopedii, 1972 r.

Barbara z Jasickich Zwierzynek żegna się z blokiem operacyjnym i odchodzi na emeryturę, 2007 r.

W roku 1909 Dominik Kozłowski objął dyrekcję orkiestry kolejowej w Dęblinie. Dwa lata później przeniósł się z rodziną do Radomia, gdzie prowadził orkiestrę kolejową i chór "Lutnia'' oraz uczył muzyki w Szkole Rzemieślniczo-Przemysłowej im. J. Kilińskiego. Po wybuchu I wojny światowej został ewakuowany wraz z kolejnictwem do Rosji, gdzie prowadził polski chór "Echo" oraz działał przy organizowaniu ochronki dla bezdomnych dzieci i ambulatorium dla ewakuowanych Polaków.

Podpis Dominika Kozłowskiego, 1908 r.

Po koncercie w resursie Obywatelskiej

Po wojnie w 1918 r. powrócił do Radomia i ponownie objął kierownictwo chóru ,,Lutnia'' oraz dyrygował orkiestrą strażacką. W latach 1920 -1922 był kapelmistrzem Pułku Legionów w Radomiu, a także prowadził chór "Hejnał". Najdłużej Dominik Kozłowski związany był z orkiestrą kolejową, którą dyrygował, aż do przejścia na emeryturę z przerwą na lata II wojny światowej. Kierowana przez niego orkiestra brała udział we wszystkich uroczystościach i imprezach organizowanych w Radomiu i dawała coniedzielne koncerty w muszli koncertowej w parku im. T. Kościuszki.

Przed składem win przy ul. Lubelskiej, ok. 1930 r.

Wystarczy przejrzeć prasę międzywojenną, aby odnaleźć liczne ślady działalności orkiestry i jej dyrygenta. Życie robotnicze z 1927 r. pisało o zbliżającym się konkursie orkiestr 28 dywizji piechoty, który miał się odbyć w Radomiu, w sali kina "Corso". Zaprezentować się miała orkiestra 15 p.p. z Dęblina i 72 p.p. z Radomia. "Do współpracy z dowódcą 72 p.p. został zaproszony przez dowódcę dywizji, jako przedstawiciel miejscowego społeczeństwa p. Dominik Kozłowski, dyrektor radomskiej orkiestry kolejowej" - pisała gazeta.

Obchody Dni Morza w Radomiu, 1934 r.

Ziemia Radomska z 1933 r. donosiła: "Dnia 3-go grudnia 1933 r. w niedzielę o godz. 12-tej, w sali Teatru im. St. Żeromskiego odbędzie się drugi poranek muzyczny poświęcony Polskiej Bellonie w muzyce. Udział wezmą: 1. Słowo wstępne p. Redaktor Wiktor Przecławski, 2. Orkiestra Reprezentacyjna D.O.K.P. pod dyrekcją p. Dominika Kozłowskiego, 3. Chór Szkoły Technicznej kolejowej pod dyrekcją p. Zbigniewa Mroczka. Kilka dni później relacjonowała: "P. dyr. Dominik Kozłowski po raz pierwszy przedstawił nam swą znaną orkiestrę w "zmienionym wydaniu", a mianowicie przez wprowadzenie instrumentów rżniętych. Wstrzymując się od oceny artystycznej, na razie, gdyż tę oddzielnie podamy, należy wyrazić podziw nad niestrudzoną energią dyr. Kozłowskiego, który potrafi z ludzi zajętych normalną pracą zarobkową kształtować zespół o tak zróżnicowanych technicznie, a jednocześnie wysokich jakościowo cechach."

Przed Teatrem im. Stefana Żeromskiego w Radomiu, 3 grudnia 1933 r. Obok stoi najprawdopodobniej redaktor Wiktor Przecławski

Po wojnie orkiestra wróciła do życia. Dziennik Powszechny z 1945 r. zapowiadał już 2 września koncert inauguracyjny reprezentacyjnej orkiestry Związku Zawodowego Pracowników Kolejowych koła Radom. "Program przewiduje utwory Szopena, Moniuszki, Grossmana, Brahmsa i innych. Orkiestrą dyryguje dyr. Dominik Kozłowski. W II części koncertu wyjątki z poezji Wierzyńskiego i Jasieńskiego wypowie Irmina Judycka, ponadto szereg pieśni zaśpiewa Eugeniusz Kacperski. Przy fortepianie Janusz Stefanowicz".

Dominik Kozłowski, 1959 r.

Wnuczka Basia na placu Konstytucji 3 Maja, zdjęcie wykonane podczas spaceru z dziadkiem Dominikiem, 1956 r.

Dominik Kozłowski cieszył się ogromną popularnością w Radomiu, a za swoją działalność był wielokrotnie odznaczany m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi.

Z najstarszą córką Bogumiłą Woyniłłowicz i wnukiem Jerzym w Parku Kościuszki.

Życie Radomskie z 1947 r. w notce p.t. "Zasłużony solenizant, kap. Dominik Kozłowski obchodził dzień swoich imienin" pisało: "My wszyscy niemal rówieśnicy p. Kozłowskiego okryliśmy się siwizną, przybyło nam zmarszczek - Dominik Kozłowski zawsze ruchliwy i ożywiony swą pracą służby społeczeństwu i wciąż niezmordowanie planuje nowe imprezy artystyczne. Któż nie zna tej charakterystycznej postaci z radomskiego bruku, ze szpakowatą bródką i cienką pałeczką dyrygenta w dłoni. Każda akademia, uroczystość, nawet paradniejszy pogrzeb nie obywa się bez Jego udziału. Lata rosną, bródka się zmienia, a zasług na polu muzycznym i artystycznym przybywa Kozłowskiemu bez przerwy. Życzymy Nestorowi naszych muzyków wiele lat owocnej pracy."

Dominik Kozłowski zmarł 11 kwietnia 1959 roku po tym jak został potrącony przez samochód osobowy. W pogrzebie uczestniczyły wszystkie radomskie orkiestry i tysiące mieszkańców miasta, którzy w wielkim kondukcie odprowadzili go z kostnicy przy ul. Malczewskiego, aż na stary cmentarz przy ulicy Limanowskiego.

W uznaniu dla  Dominika Michała Kozłowskiego, Rada Miasta nadała jego imię jednej z ulic w pobliżu Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego.

Światła gasną koniec kolejnej projekcji w Fotoplastykoniu. Dziękuję panu Krzysztofowi Jerzemu Pochyle za udostępnienie rodzinnych zdjęć i materiałów, które pomogły stworzyć ten odcinek.

Było to ostatnie spotkanie w Fotoplastykonie przed wakacjami. Życzymy miłego wypoczynku i do zobaczenia!